Jak różne formy współdzielonej mobilności – car-sharing, rowery miejskie, hulajnogi elektryczne – mogą przyczynić się do rozwoju sprawiedliwego i ekologicznego transportu w europejskich aglomeracjach, zwłaszcza na ich peryferiach? Sprawdzi to Wydział Socjologii UAM.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu wspólnie z uczelniami, ośrodkami miejskimi i firmami z Niemiec, Szwecji, Włoch, Kanady i Polski realizuje projekt pn. “Rozwijanie sprawiedliwej i zrównoważonej mobilności z udziałem pojazdów współdzielonych (Shared mobility services towards equitable and sustainable mobilities – Share4Equity)”. Pracami polskiego zespołu kieruje dr Filip Schmidt z Wydziału Socjologii UAM.
Badacze będą analizować podaż i dostęp do różnego typu mobilności współdzielonej (MW) w wybranych europejskich miastach oraz czynników, które na tę podaż i dostęp wpływają. Celem projektu jest także lepsze zrozumienie perspektywy osób używających i nieużywających rynkowych i nieformalnych form MW oraz innych środków transportu. Naukowcy chcą się dowiedzieć, jakie środki i miejsca badani postrzegają jako dostępne i niedostępne dla siebie oraz z czego to wynika. Planowane jest także opracowanie zestawu narzędzi do koncepcyjnej, ilościowej i jakościowej analizy lokalnego systemu mobilności oraz obecnego i potencjalnego znaczenia MW dla lokalnych systemów mobilności pod kątem różnych typów i kryteriów sprawiedliwości.
Jak podkreślają badacze, mobilność współdzielona to szybko rozwijająca się dziedzina, w której upatruje się nadziei na zmniejszenie zależności od samochodu i wcielanie w życie idei typu miasto 15-minutowe. Stopień rozwoju tej formy mobilności jest jednak bardzo zróżnicowany. Po pierwsze, są to różnice między krajami i aglomeracjami. Podczas gdy w niektórych z nich istnieje rozbudowana oferta, a odsetek podróży współdzielonych rośnie, w innych utrzymuje się na niskim poziomie. Po drugie, w skali poszczególnych krajów i aglomeracji dostęp do MW jest jednak często silnie zróżnicowany. Na ogół większe szanse na skorzystanie z niego mają osoby i obszary uprzywilejowane pod względem społeczno-demograficznym i ekonomicznym, dysponujące odpowiednimi kompetencjami. W szczególności, dostęp do MW jest mniejszy poza centrami aglomeracji. Wydaje się to wynikać zarówno z mechanizmów rynkowych, jak i różnic w politykach, a MW często nie jest wpisywana w szersze procesy planowania przestrzennego i lokalną politykę transportową. Jednocześnie istnieją wciąż także nieformalne formy dzielenia się mobilnością, które w niektórych kontekstach mogą mieć duże znaczenie dla ograniczania indywidualnej mobilności samochodowej.
W Polsce naukowcy prowadzą badania w aglomeracjach poznańskiej i górnośląsko-zagłębiowskiej.
Projekt jest finansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu Driving Urban Transitions 2023, współfinansowanego przez Unię Europejską. Jego realizacja potrwa do 2027 roku.
Dodatkowe informacje w załączniku.
