Badania populacyjne oraz studia nad pokrewieństwem społeczności z epoki brązu (2300/2200-1200 przed Chr.) z Europy Środkowo-Wschodniej prowadzili wspólnie genetycy z Polski i Szwecji oraz archeolodzy z Polski i Ukrainy. Efektem działań naukowców jest opublikowany właśnie w „Nature Communications” artykuł „Patrilocality and hunter-gatherer-related ancestry of populations in East-Central Europe during the Middle Bronze Age”. Badacze zaobserwowali zmianę demograficzną, będącą efektem migracji społeczności (głównie mężczyzn) tzw. subneolitu leśnego z Europy Północno-Wschodniej, kojarzących się następnie z populacjami wczesnobrązowymi, zasiedlającymi Europę Środkowo-Wschodnią, genetycznie związanymi z przodkami stepowymi z rejonu czarnomorsko-kaspijskiego i potomkami neolitycznych rolników.
Publikacja powstała w wyniku realizacji multidyscyplinarnego projektu NCN nr 2015/17/B/HS3/00114 „Migration and kinship in East-Central Europe in the first half of the 2nd millennium BC”, kierowanego przez prof. Przemysława Makarowicza z Wydziału Archeologii UAM w Poznaniu. - Analiza 91 genomów jądrowych z terenów dzisiejszej Polski i Ukrainy ujawniła obecność zwiększonej liczby komponentów genetycznych reprezentujących populacje łowiecko-zbierackie oraz radykalną zmianę częstości występowania określonych haplogrup Y-DNA – mówi dr Maciej Chyleński z Laboratorium Kopalnego DNA Instytutu Biologii i Ewolucji Człowieka Wydziału Biologii UAM. - W pochówkach zbiorowych, charakterystycznych dla przedstawicieli tzw. trzcinieckiego kręgu kulturowego, udokumentowaliśmy przykłady zmarłych blisko spokrewnionych głównie w linii męskiej – dodaje prof. Przemysław Makarowicz z Wydziału Archeologii UAM. - Badania wskazują też na patrylokalną organizację społeczną w tym okresie, tj. na rezydencję nowych rodzin razem z rodziną mężczyzny – uzupełnia dr Anna Juras z Laboratorium Kopalnego DNA Instytutu Biologii i Ewolucji Człowieka Wydziału Biologii UAM.
Artykuł w “Nature Communications” jest pierwszą publikacją w tak renomowanym czasopiśmie formatu światowego, prezentującą genomy pradziejowe z epoki brązu z tej części kontynentu europejskiego. Co więcej, to polscy naukowcy z UAM (dr Maciej Chyleński, prof. Przemysław Makarowicz i dr Anna Jura) są trzema pierwszymi autorami artykułu, a cały jego skład autorski jest odzwierciedleniem wkładu, jaki wnieśli do badań i publikacji badacze z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W gronie autorów z UAM znaleźli się także: prof. Marcin Ignaczak, prof. Aleksander Kośko, dr Jan Romaniszyn i prof. Marzena Szmyt (Wydział Archeologii) oraz prof. Mirosława Dabert i Agnieszka Breszka (Wydział Biologii).
Link do artykułu: https://www.nature.com/articles/s41467-023-40072-9 DOI: 10.1038/s41467-023-40072-9
