27 lutego 2020, godz. 17.00 (czwartek) w Collegium Minus, w Aulii XVII, odbędzie się kolejna odsłona cyklu wykładów otwartych prowadzonych przez Szkołę doktorską Szkoły Nauk Humanistycznych. Wykład "Are Poles white? Frantz Fanon, Polish identities and the question of race" wygłosi prof. Monika Bobako.
O wykładzie: W niniejszym wykładzie sproblematyzowana zostanie kwestia "polskości" i "białości", jak również postawione zostanie pytanie dotyczące roli, jaką kategoria rasy odegrała w konstruowaniu stosunków społecznych i tożsamości w polskim kontekście. Wykład rozpocznie się od prezentacji podejść teoretycznych rozwiniętych w ramach studiów nad "białością", jak również w ramach krytycznej teorii rasy, następnie przejdziemy do omówienia ich aplikowalności do badania polskich przejawów "kwestii rasowej". Głównym punktem odniesienia dla rozwijanej analizy będzie Frantz Fanon, filozof, psychiatra i antykolonialny rewolucjonista, którego książki Peau noire, masques blancs oraz Wyklęty lud ziemi, stałysię klasyką teorii rasy i rasizmu. Chociaż stanowiły one reakcję na konkretne, historycznie usytuowane doświadczenia opresji rasowej i kolonialnej dominacji, zapewniają również bardziej ogólny model konceptualizowania hierarchii rasowych, białości oraz nie-białości. Główną cechą tego modelu jest to, że wiąże bezpośrednio dynamikę rasy z procesem kolonizacji. W ramach wykładu, ugruntuję twierdzenie, że w pracy Fanona znajdziemy szczególnie użyteczne narzędzia również do prób teoretyzowania polskiej "białości". Jednym z nich jest pojęcie "białej maski", pozwalające w ciekawy sposób zreinterpretować doświadczenia wschodnio europejskich/polskich podmiotów. Są to podmioty, które, z jednej strony, uważają się za przede wszystkim "biało-skóre", ale, z drugiej strony, często zakładają różnego rodzaju "białe maski" w celu kompensowania swoich ograniczeń związanych z symboliczą i materialną peryferynością w obrębie białej (post)kolonialnej Europy. Podążając za fanonowskim rozumieniem powiązania między kolonializmem i rasą będę rozwijać twierdzenie, że w celu określenia parametrów polskiej białości należy zbadać liczne kluczowe obszary, w których relacja polskich podmiotów względem centrów (post)kolonialnej Europy została w odmienny sposób skonstruowana.
Monika Bobako - profesor UAM, doktor habilitowana filozofii. Absolwentka UAM oraz Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego w Budapeszcie. Jest autorką książek Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii politycznej (Universitas, 2017) oraz Demokracja wobec różnicy. Multikulturalizm i feminizm w perspektywie polityki uznania (Wydawnictwo Poznańskie 2010), a także redaktorką tomu Teologie emancypacyjne (Praktyka Teoretyczna, 2013) oraz Islamofobia. Konteksty (Praktyka Teoretyczna 2017). Interesuje się kwestiami rasy i rasizmu, w tym islamofobii i antysemityzmu, oraz problemami świata postkolonialnego, szczególnie społeczeństw muzułmańskich. Zajmuje się także problematyką feministyczną, zwłaszcza w kontekście teorii politycznej i filozofii religii. W 2018 roku jej książka Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii politycznej wyróżniona została Nagrodą im. Jana Długosza.
Więcej informacji o wykładzie i cyklu na stronie: http://humanistyka.amu.edu.pl/invited-lectures-in-the-humanities/
Fot. Adrian Wykrota