20-21 maja 2024 w Collegium Minus na ul. Wieniawskiego 1 (sala Lubrańskiego), odbędzie się sympozjum międzynarodowe PRZEMOC I NIESTOSOWANIE PRZEMOCY W JUDAIZMIE I CHRZEŚCIJAŃSTWIE | GEWALT UND GEWALTLOSIGKEIT IN JUDENTUM UND CHRISTENTUM.
Organizatorzy zapewniają tłumaczenie symultaniczne na język niemiecki i polski.
Prowadzone w ostatnich dziesięcioleciach badania interdyscyplinarne przyczyniły się do zwrócenia uwagi na złożony związek między religią, przemocą i niestosowaniem przemocy. Konferencja naukowa organizowana przez Wydział Teologiczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Instytut Teologii Żydowskiej Wydziału Filozofii Uniwersytetu w Poczdamie pt. Przemoc i niestosowanie przemocy w judaizmie i chrześcijaństwie w dniach 20 i 21 maja 2024 roku również opiera się na podejściu interdyscyplinarnym. Będzie ona czasem refleksji nad bieżącymi wydarzeniami na Ukrainie i na Bliskim Wschodzie.
Religia postrzegana jest jako zjawisko ambiwalentne. Mówi się, że ma zdolność zarówno do zaostrzania, jak i do łagodzenia brutalnych konfliktów. Niektórzy krytykują religie, oskarżając je, że przyczyniają się do przemocy, inni podkreślają ich potencjał pokojowy i ideał niestosowania przemocy.
W tradycji judeochrześcijańskiej ważne miejsce zajmują pytania o właściwe działania i ludzkie zachowania.
Przemoc i brak przemocy dotykają podstawowego tematu stosunków polsko-niemieckich, charakteryzującego się takimi doświadczeniami, jak: podział Polski między sąsiednie państwa, atak Niemiec na Polskę jako preludium do II wojny światowej, „czwarty rozbiór” Polski w 1939 roku dokonany przez Hitlera i Stalina i eksterminacja milionów istnień ludzkich w niemieckich obozach zagłady na ziemiach polskich. To jest historyczne obciążenie, z którym musimy się zmierzyć na poziomie humanistyki.
Jako Polacy i Niemcy, żydzi i chrześcijanie pytamy także o formy ludzkiej odpowiedzialności za rozwój normatywnych koncepcji i opracowanie kryteriów ograniczania oraz kończenia konfliktów zbrojnych i cywilizowania ich skutków. Zagadnienie to obejmuje także umiejętność prowadzenia dialogu z politykami w celu poszukiwania i wskazywania orientacji normatywnej. Dlatego też w ramach konferencji został zaplanowany panel z udziałem przedstawicieli polityki niemieckiej i polskiej.
W trakcie sympozjum 20 maja 2024 roku o godz. 18.00 zapraszamy na wyjątkowy Koncert Muzyki Synagogalnej, podczas którego wykonane zostaną tradycyjne utwory synagogalne oraz współczesne utwory kompozytorów polskich i żydowskich. Doktor Jakub Stefek, ceniony ekspert w dziedzinie muzyki synagogalnej i organista w Synagodze Pestalozzistraße w Berlinie, będzie przewodnikiem w podróży przez historię i współczesność tego dziedzictwa muzycznego. Towarzyszyć mu będzie Chór Kameralny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pod dyrekcją prof. Krzysztofa Szydzisza, który swym brzmieniem przeniesie słuchaczy do najsłynniejszych synagog reformowanych.
Program wydarzenia
PONIEDZIAŁEK, 20.05.2024
Część I
- 10.00 Słowo na rozpoczęcie, powitanie, otwarcie sympozjum, przedstawienie koncepcji sympozjum
- 10.20 Czy można usprawiedliwić przemoc? Księgi Machabejskie - ks. prof. UAM dr hab. Janusz Nawrot (UAM Poznań)
- 10.40 Krieg gegen Amalek – Gewalt in Bibel und Midrasch - dr Yehuda Oren (Uniwersytet w Poczdamie)
- 11.00 Zgoda i niezgoda na przemoc. Perspektywa Kościoła starożytnego - dr Sylwia Sparling (UJ Kraków)
- 11.20 Yehuda Hanasi jako polityk i rezjemca - rabin Stanisław Wojciechowicz (Żydowska Gmina w Warszawie)
- 11.40 Dyskusja
Część II
- 13.00 Die religionsgesetzliche Betrachtung des Kriegs bei Moses Maimonides - rabin prof. dr dr h.c. Daniel Krochmalnik (Uniwersytet w Poczdamie)
- 13.20 Wkład polskiej myśli prawnej i politycznej XV wieku w europejskie debaty rozumieniem konfliktów zbrojnych - ks. prof. dr hab. Jerzy Gocko SDB (KUL Lublin)
- 13.40 Gerechter Krieg – Gerechter Frieden? – Aktuelle Überlegungen - dr Markus Thurau (Centrum Historii Wojskowości i Nauk Społecznych Bundeswehry w Poczdamie)
- 14.00 Dyskusja
Część III
- 15.00 Panel dyskusyjny: Przemoc i niestosowanie przemocy – Aktualne wyzwania dla polityki w Polsce i Niemczech
Bodo Ramelow, Premier Turyngii (Erfurt)
Klara Geywitz, Minister mieszkalnictwa, rozwoju miast i budownictwa RFN (Berlin)
Andrzej Grajewski, publicysta i politolog (Bielsko-Biała)
Marek Jurek, Marszałek Sejmu V kadencji, europolityk (Warszawa)
Moderator: dr Joanna Gwiazdecka
- 18.00 Koncert Muzyki Synagogalnej (Aula UAM) Chór Kameralny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pod dyrekcją prof. dra hab. Krzysztofa Szydzisza, organista: dr Jakub Stefek, Akademia Sztuki w Szczecinie. Zobacz program koncertu - plik PDF. Wejściówki na koncert: https://koncerty.amu.edu.pl/synagogalna
WTOREK, 21.05.2024
Część IV
- 10.00 Słowo na rozpoczęcie drugiego dnia sympozjum
- 10.10 „Frieden ist die einzige Option“ – Gewalt und Gewaltlosigkeit in Eretz Jisrael - rabin prof. dr dr h.c. Walter Homolka (Uniwersytet w Poczdamie)
- 10.30 Moralne aspekty pokoju - ks. prof. UAM dr hab. Andrzej Pryba MSF (UAM Poznań)
- 10.50 Krieg und Frieden in den Religionen – Vergleichende Perspektiven - dr Hans-Michael Hauβig (Uniwersytet w Poczdamie)
- 11.10 Nie ma żadnych wymówek! Rabina Heschela zdecydowany głos przeciwko wojnie, rasizmowi i prześladowaniom - ks. prof. UAM dr hab. Waldemar Szczerbiński (UAM Poznań)
- 11.30 Dyskusja
- 11.50 Przerwa kawowa
Część V
- 12.30 Pojednanie jako droga do odbudowy kraju. Porównanie Rwandy i Polski w ostatnich 30-tu latach - ks. dr Dawid Stelmach (UAM Poznań)
- 12.50 Trauma przemocy - system pieczy instytucjonalnej wobec potrzeb psychospołecznych dziecka skrzywdzonego - dr Natasza Doiczman-Łoboda (UAM Poznań)
- 13.10 Oblicza przemocy w polskich jednostkach penitencjarnych - dr Agnieszka Nymś-Górna (UAM Poznań)
- 13.30 Gewaltlos? Politische Theologie in christlicher Perspektive - prof. dr dr Felix Körner SJ (Uniwersytet Humboldtów w Berlinie)
W przypadku pytań lub chęci rejestracji prosimy o kontakt:
ks. prof. UAM dr hab. Andrzej Pryba, pryba@amu.edu.pl
rabin prof. dr. Walter Homolka, Walter.homolka@t-online.de