Rekomendacje dotyczące przygotowywania prac dyplomowych z wykorzystaniem generatywnej SI
Podczas przygotowywania prac dyplomowych z wykorzystaniem generatywnej sztucznej inteligencji (GSI) należy stosować się do poniższych zaleceń:
Zasady ogólne
- Przedłożona praca powinna umożliwiać weryfikację kompetencji nabytych przez studenta, w szczególności umiejętność samodzielnego analizowania i wnioskowania, a także uwzględnić współpracę ze studentem na przestrzeni roku akademickiego, w szczególności regularne prezentowanie postępów w przygotowaniu pracy dyplomowej.
Dopuszczalność wykorzystania w pracy dyplomowej
- Przed wykorzystaniem systemów generujących treści w ramach pracy dyplomowej, student powinien skonsultować cele, sposoby oraz zakres ich wykorzystania z opiekunem naukowym.
- Powody, sposoby oraz zakres wykorzystania systemów generujących treści są weryfikowane przez opiekuna naukowego na etapie akceptacji pracy, biorąc pod uwagę kryteria wynikające z art. 76 Ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, w szczególności kryterium samodzielności w jej przygotowaniu, a także umiejętność samodzielnego analizowania i wnioskowania studenta.
- Dozwolone formy wykorzystania, po uzyskaniu uprzedniej akceptacji opiekuna naukowego, mogą obejmować w szczególności: redakcję lub korektę tekstu napisanego samodzielnie (tj. bez dodawania nowej treści); wyszukiwanie informacji na dany temat i konwersację w celu lepszego zrozumienia danego zagadnienia; generowanie fragmentów kodu będących elementem dłuższego skryptu.
- Niedozwolone formy wykorzystania obejmują w szczególności: kopiowanie i wklejanie treści generowanych przez systemy sztucznej inteligencji bez właściwego oznaczenia źródła pochodzenia; wykorzystanie systemów GSI w sposób uniemożliwiający ocenę kompetencji nabytych przez studenta oraz samodzielność przedłożonej pracy; wykorzystanie systemów GSI niezgodnych z ustaleniami z opiekunem naukowym i/lub zasadami przyjętymi dla danego przedmiotu.
Oznaczenie wykorzystania systemów GSI
- Autor pracy powinien opisać we wstępie do pracy wykorzystane systemy generujące treści, a także: 1) powody ich wykorzystania (np. lepsze zrozumienie tematu, tłumaczenie z języka obcego, oszczędność czasu, przełamanie blokady twórczej), 2) sposoby takiego wykorzystania (np. generowanie pomysłów, redakcja językowa, wygenerowanie abstraktu/bibliografii/listy skrótów, przygotowanie ilustracji, generowanie fragmentów kodu), a także 3) zakresy takiego wykorzystania (np. które sposoby wykorzystania objęły całość pracy, a które tylko fragmenty).
- Autor pracy powinien oznaczyć wszystkie fragmenty pracy (tj. zdania, akapity, obrazy, tabele i inne) powstałe przy wykorzystaniu systemów generujących treści, w szczególności poprzez wskazanie wykorzystanych narzędzi, zastosowanych poleceń ("promptów") i otrzymanych danych wyjściowych (np. w przypisach dolnych, załączniku do pracy lub innej równoważnej formie).
- W przypadku wątpliwości w zakresie wyjaśniania i/lub oznaczenia wykorzystania systemów SI, autor powinien skonsultować się z opiekunem naukowym.
Postępowanie w sytuacji podejrzenia nieujawnionego użycia systemów generujących treści w pracy dyplomowej
- W przypadku podejrzenia wykorzystania systemów generujących treści w sposób niezgodny z niniejszymi wytycznymi, opiekun naukowy powinien w szczególności zwrócić się do studenta z prośbą o wyjaśnienie celów, sposobów i zakresu wykorzystania takich systemów w pracy dyplomowej.
Wytyczne dla recenzentów prac dyplomowych
- Recenzenci powinni być świadomi, że wykorzystanie generatywnej SI w pracach dyplomowych jest dozwolone zgodnie z Zarządzeniem nr 426/2023/2024 Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 20 marca 2024 roku w sprawie zasad korzystania z systemów sztucznej inteligencji w procesie kształcenia studentów i nie powinno być postrzegane jako negatywne, w szczególności nie powinno wpływać na ostateczną ocenę pracy, pod warunkiem, że zostało wykorzystane po uprzednim uzgodnieniu z opiekunem, a także właściwie zastosowane i odpowiednio oznaczone.
- Recenzenci powinni dokładnie oceniać, w jakim stopniu praca dyplomowa odzwierciedla samodzielną pracę i analizę autora, a nie tylko jakość treści wygenerowanych przez GSI. Należy zwracać szczególną uwagę na części pracy oznaczone jako wspomagane przez generatywną SI, aby upewnić się, że autor wykazał się odpowiednim stopniem samodzielności, w szczególności w zakresie analizowania i wnioskowania.
- Recenzenci powinni weryfikować, czy autor przestrzegał niniejszych wytycznych, w szczególności w zakresie: 1) odpowiedniego wyjaśnienia powodów, sposobów i zakresu wykorzystania GSI we wstępie do pracy; 2) odpowiedniego oznaczenia wszystkich treści wygenerowanych przy wykorzystaniu SI.