Innowacje deliberatywne: nowa nadzieja dla demokracji?

Grupa badawcza Innowacje Demokratyczne

Grupa badawcza Innowacje Demokratyczne pod kierownictwem prof. UAM dr hab. Pauliny Pospiesznej realizuje dwa projekty badawcze finansowane ze środków NCN.

Democratic Innovations

Pierwszy z nich (DelibDemCEE) skupia się na analizie i ocenie wpływu minipublik, takich jak panele obywatelskie, na demokrację i zaangażowanie obywateli w państwach Europy Środkowo-Wschodniej. Projekt składa się z trzech pakietów roboczych, a jego cele badawcze są realizowane poprzez połączenie perspektyw teoretycznych i empirycznych oraz podejść jakościowych i ilościowych. Badania mają na celu zbadanie wpływu minipublik na proces tworzenia polityki, legitymizację polityki przez obywateli, na polaryzację społeczną i dezinformację, postrzeganie zaangażowania obywateli i ogólnych postaw wobec demokracji, a także uchwycenie praktyki demokracji deliberatywnej i nowych form partycypacji obywatelskiej, oraz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.

Projekt zakłada przeprowadzenie m.in. reprezentatywnych ankiet, wywiadów pogłębionych, analizę treści, eksperymentów terenowych i grup fokusowych. Badania przeprowadzone w ramach projektu już przyczyniają się do znacznego pogłębienia ograniczonej dotychczas wiedzy na temat wpływu instrumentów demokracji deliberatywnej na demokrację przedstawicielską w szczególności w państwach Europy Środkowo-Wschodniej.

Integrating Deliberation For Impact

Drugi projekt (i4i), przeprowadzany we współpracy z partnerami z Belgii, Niemiec i Wielkiej Brytanii, skupia się na wszechstronnej analizie wpływu klimatycznych paneli obywatelskich, analizując kilkadziesiąt paneli klimatycznych na poziomie krajowym i ponadnarodowym. Projekt stawia sobie trzy kluczowe pytania: Czy panele obywatelskie mają wpływ, i jeśli tak, to jakiego rodzaju? Jakie elementy integracyjne projektuje się w panelach obywatelskich, aby połączyć je z obecnym systemem politycznym? Jaka jest zależność między tymi elementami a wpływem panelu? Do zebrania kompleksowych danych zastosowane zostaną różnorodne metody, w tym analiza dokumentów, obserwacja procesu, wywiady jakościowe, eksperymenty ankietowe oraz Jakościowa Analiza Porównawcza (QCA). Cele projektu i4i to: generowanie rzeczywistych danych na temat elementów integracyjnych paneli obywatelskich w Europie i ich wpływu na instytucje polityczne, procesy decyzyjne i polityki; zrozumienie, jak różne elementy integracyjne korelują z wpływem paneli obywatelskich, umożliwiając realistyczną ocenę ich ogólnego efektu; oraz dostarczenie cennych wniosków na temat funkcjonowania demokracji deliberatywnej. Ostatecznie projekt i4i ma na celu wzbogacenie wiedzy akademickiej poprzez nowe wyjaśnienia i dowody na temat skutecznego wykorzystywania i projektowania paneli obywatelskich we współczesnych demokracjach europejskich, gdzie tego rodzaju procesy stają się coraz bardziej powszechne.

Kierowniczka grupy badawczej: prof. UAM dr hab. Paulina Pospieszna, paulina.pospieszna@amu.edu.pl

Granty badawcze realizowane przez zespół:

Strona internetowa: https://wnpid.amu.edu.pl/badania/grupy-i-zespoly-badawcze/grupy-i-zespoly-badawcze/Innowacje-Demokratyczne

Adres mailowy do kontaktu: delibdem@amu.edu.pl

„Innowacje deliberatywne. Inspiracje dla praktyków i teoretyków”

Podgórska-Rykała, J., & Pospieszna, P. (Red.). (2024). Innowacje deliberatywne. Inspiracje dla praktyków i teoretyków. C.H. Beck.

Pierwsza w Polsce publikacja w całości poświęcona innowacjom demokratycznym, wydana przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej i Wydawnictwo C.H Beck. 14 polskich badaczy i badaczek demokracji deliberatywnej omawia problematykę demokracji i partycypacji społecznej, rozważając takie innowacje jak panele obywatelskie, narady obywatelskie czy budżet obywatelski. Publikacja skierowana jest nie tylko do badaczy, ale również praktyków partycypacji, urzędników i samorządowców, oraz wszystkich zainteresowanych innowacyjnymi formami włączania obywateli w podejmowanie decyzji publicznych.

Link do publikacji (w wolnym dostępie): https://frdl.org.pl/publikacje/raporty-i-inne/innowacje-deliberatywne-inspiracje-dla-praktykow-i-teoretykow

Panele obywatelskie w Polsce i w Europie obserwowane i badane przez grupę badawczą