Program testowania rowerów cargo w działalności biznesowej i trzeciego sektora

W Poznaniu liderem działań jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM) reprezentowany przez Instytut Antropologii i Etnologii na Wydziale Antropologii i Kulturoznawstwa.

Wspólnie chcemy dowiedzieć się, w jaki sposób różne praktyki rowerowe (np. dojeżdżanie do pracy, szkoły, przewożenie towarów) mogą się przyczynić do sprawiedliwej realizacji koncepcji miasta 15-minutowego w małych i średnich miastach w szczególności na przedmieściach czy obszarach o mniejszej gęstości zabudowy.

Jaki jest kontekst?

Nasze badania wpisują się w globalne wysiłki na rzecz adaptacji miast do realiów kryzysu klimatycznego i skokowej urbanizacji. Według prognoz Banku Światowego, ONZ i WHO do 2050 roku ponad 65% ludzkości – ponad 6,6 miliarda osób – będzie mieszkać na obszarach miejskich. Tak dynamiczna urbanizacja rodzi ogromne wyzwania infrastrukturalne, społeczne i środowiskowe: ludziom tym trzeba będzie zapewnić mieszkania, dostęp do mediów, transport i usługi w warunkach coraz częstszych ekstremalnych zjawisk pogodowych, które staną się nową normą. Co więcej tak szybki rozwój miast sprzyjać będzie pogłębianiu się nierówności społecznych oraz powstawaniu nowych grup wykluczonych czy narażonych na negatywne konsekwencje kryzysu klimatycznego.

Co robimy?

Jednym z szeroko dyskutowanych rozwiązań proponowanych w odpowiedzi na wspomniane wyzwania urbanizacyjne i klimatyczne jest ograniczanie roli samochodów w miastach oraz promowanie zrównoważonych form mobilności, w szczególności transportu rowerowego. Elementami polityki rowerowej mogą być zmiany infrastrukturalne (budowa dróg rowerowych i kontrapasów), tworzenie miejskich wypożyczalni rowerów czy akcje promocyjne i edukacyjne.

W ramach projektu SPECIFIC analizujemy potencjał tych rozwiązań. Interesuje nas zarówno infrastrukturalny i organizacyjny wymiar wdrażania takich rozwiązań, jak i społeczne, kulturowe oraz ekonomiczne uwarunkowania, które wpływają na gotowość do zamiany samochodu na rower w różnych codziennych sytuacjach.

Szczególną uwagę poświęcamy obszarom o niskiej gęstości zabudowy. Centra miast cieszą się zwykle dobrą infrastrukturą rowerową pozwalającą poruszać się szybko i bezpiecznie. Na obrzeżach infrastruktura bywa gorszej jakości, nieciągła, a odległości do pokonania są większe, co zniechęca do używania roweru.

Ważne są dla nas również kwestie związane ze sprawiedliwością, ale nie tylko dystrubutywną (kto zyskuje, kto traci, w jaki sposób i dlaczego?), ale również proceduralną (jak wygląda proces decyzyjny i czy jest inkluzywny), epistemiczną (czy wiedza powstaje z uwzględnieniem głosu i doświadczeń tych, których dana polityka dotyczy) czy uznaniową (poszanowanie potrzeb, zwyczajów i obaw osób dotkniętych zmianą).

Wszystko to sprawia, że SPECIFIC jest projektem kompleksowym, złożonym i interdyscyplinarnym łączącym w sobie analizy przestrzenne, kulturowe, społeczne i angażującym szerokie spektrum interesariuszy – od mieszkańców, przedsiębiorców, samorządowców, przez NGOsy aż po akademię.

Efektem naszych badań będą raporty, rekomendacje a przede wszystkim narzędzie mogące służyć diagnozie i znajdowaniu rozwiązań skierowane do małych i średnich miast w Europie.

Eksperyment przejściowy

W ramach projektu używamy całego szeregu metod i narzędzi badawczych. Prowadzimy wywiady indywidualne i eksperckie, grupy fokusowe, badania ilościowe, analizy na podstawie danych GPS. W centrum projektu stoi jednak eksperyment przejściowy.

Eksperymenty przejściowe pozwalają w małej skali wypróbować innowacyjne rozwiązania, a dzięki temu sprawdzić, jak one działają, na ile są społeczne akceptowalne i czy możliwe jest ich skalowanie.

Można powiedzieć, że punktem wyjścia eksperymentu przejściowego jest wyzwanie społeczne, jego celem jest uczenie się i stymulowanie zmiany, a ostatecznym zamierzeniem – radykalna transformacja.

Każde z miast biorących udział w projekcie SPECIFIC przeprowadzi jeden eksperyment przejściowy. Zebrane wnioski posłużą nam do szerszej refleksji na temat transformacji mobilnościowej.

Wypróbuj z nami elektryczny rower cargo!