Grupa badawcza profesora Artura Stefankiewicza z Wydziału Chemii i Centrum Zaawansowanych Technologii UAM została nominowana przez prestiżowy magazyn Chemical & Engineering News w kategorii cząsteczki roku za porowatą ciekłą klatkę tetraedryczną. Artykuł na ten temat opublikowano w Nature Chemistry.
Brytyjsko-polsko-australijski zespół naukowców opracował nowy ciekły materiał porowaty, w którym regularnie rozmieszczone i stabilne "wolne" przestrzenie w cieczy o kształcie czworościanu niezwykle efektywnie wiążą nie tylko cząsteczki o podobnym lub nawet identycznym składzie chemicznym (izomery alkoholi), ale również cząsteczki gazów w tym, fluorochlorowęglowodory czyli popularne freony. Selektywne kompleksowanie, zwłaszcza cząsteczek z grupy freonów, jest niezwykle istotne gdyż związki te przyczyniają się do niszczenia warstwy ozonowej w stratosferze atmosfery ziemskiej – zaznacza prof. Stefankiewicz, kierownik polskiej grupy badaczy i członek Akademii Młodych Uczonych PAN.
Zdecydowana większość dotychczas otrzymanych materiałów porowatych ma postać ciała stałego. Porowate ciecze, czyli ciecze zawierające w swej strukturze puste przestrzenie tzw. pory o średnicy od kilku do kilkudziesięciu nanometrów, zdolne do selektywnego wiązania różnego rodzaju cząsteczek chemicznych, są znane i intensywnie rozwijane dopiero od kilku lat.
Materiały porowate, swoją strukturą przypominającą gąbkę lub pumeks, od dawna stanowią obiekt wzmożonych badań wielu czołowych zespołów naukowych na całym świecie. Powodem tego jest ogromny potencjał aplikacyjny tego typu materiałów m. in. w separacji i sekwestracji gazów czy katalizie. Największe koncerny chemiczne na całym świecie, w tym niemiecki gigant firma BASF, nie tylko inwestują w badania nad tego typu strukturami lecz już produkują te materiały na skalę przemysłową.
Artykuł dostępny jest na stronie: https://www.nature.com/articles/s41557-020-0419-2
tekst: Jagoda Haloszka
fot. Adrian Wykrota
