Prof. Beatę Halicką fascynują ludzie pogranicza. Kierowniczka Zakładu Historii Europy Wschodniej UAM poświęciła im monografie, które przebiły się do czytelników z Europy i Stanów Zjednoczonych. Najnowsza z nich “Życie na pograniczu. Zbigniew Anthony Kruszewski. Biografia” zdobyła serca czytelników zza oceanu.
Biografia ukazała się w serii Fontes Rerum Ad Historiam Scientiae Spectantum Instytutu Historii Nauki PAN w Warszawie. Publikację w języku angielskim w renomowanym Wydawnictwie Brill i jej promocję sfinansowała Fundacja Kościuszkowska.
- Ludzi na pograniczach cechuje wielowymiarowość, często też hybrydowość, większa otwartość na innych i gotowość przekraczania granic - mówi o swoich zainteresowaniach badawczych prof. Beata Halicka. - Pogranicza, które rozumiem nie tylko w znaczeniu geograficznym, ale i mentalnym, to zazwyczaj miejsca na styku kultur, gdzie przenikają się różne idee, prądy, tradycje.
Prof. Beata Halicka przez wiele lat wykładała na Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, wszystkie jej wcześniejsze książki były wydane po polsku i po niemiecku. Przez semestr była też profesorką wizytującą na uniwersytecie w El Paso na amerykańsko-meksykańskim pograniczu. Historyczka po raz pierwszy pojechała tam na zaproszenie prof. Zbigniewa Anthony’ego Kruszewskiego, którego poznała na konferencji w Warszawie. Amerykański politolog opuścił Polskę w wieku 16 lat. Wielka historia odcisnęła trwałe piętno na jego niezwykle bogatym życiu. Członek Szarych Szeregów, powstaniec warszawski, więzień stalagu, żołnierz armii gen. Andersa wyemigrował do Anglii, a później do Stanów Zjednoczonych, gdzie zdobył wykształcenie na uniwersytecie chicagowskim i zrobił karierę naukową.
- Prof. Kruszewski jest jednym z pionierów naukowego zajmowania się granicami, współzałożycielem Association of Borderlandsstudies. Jako jeden z pierwszych naukowców w Ameryce badał granicę na Odrze i Nysie Łużyckiej już w latach 50-tych XX w. W jego życiu miało miejsce wiele sytuacji granicznych i mimo tylu przeciwności losu jest to historia sukcesów odnoszonych na różnych polach. To człowiek, który pozostał wierny zasadom wyniesionym z domu rodzinnego i który swą postawą życiową wywarł znaczący wpływ na życie innych ludzi. To postać nietuzinkowa, która na tle pokolenia dotkniętego wojną i przymusową migracją wyróżnia się siłą woli i determinacją w dążeniu do obranych celów - opowiada prof. Halicka.
Cały artykuł na Uniwersyteckie.pl.
tekst: Ewa Konarzewska-Michalak
fot. Adrian Wykrota
