Data publikacji w serwisie:

Przeciwnowotworowe konie trojańskie

Ktoś kiedyś napisał, że macierzyste komórki nowotworowe to posłańcy śmierci – czekają w ukryciu, by zaatakować, a jak już do ataku dojdzie, to nie ma przed nimi ucieczki. Zmienić to mogą badania prowadzone przez zespół profesora Adama Huczyńskiego z Wydziału Chemii, między innymi odkrycia dokonywane przez dra Michała Antoszczaka. Jego „przeciwnowotworowe konie trojańskie” mogą okazać się skuteczną bronią w walce z rakiem.

Według szacunków w przyszłym roku na świecie u około 20 milionów ludzi zostanie wykryty nowotwór. Od 2000 roku liczba ta wzrośnie zatem dwukrotnie. W Polsce szacuje się, że zachoruje 160 tysięcy osób. Dr Michał Antoszczak jako jedyny z naukowców UAM otrzymał w tym roku grant na badania w ramach programu Uwertura, który został ufundowany przez Narodowe Centrum Nauki. Niebawem wyjedzie do Instytutu Curie w Paryżu, aby rozwijać badania między innymi nad salinomycyną – związkiem naturalnym o niezwykle wysokiej skuteczności w walce z nowotworami. To on stanowić ma główny element ,,konia trojańskiego’’.  Obudowany witaminami, które tak bardzo ,,lubią’’ nowotwory, wnikałby do ich wnętrza i zabijał.

Naukowca z Wydziału Chemii od początku pasjonują badania nad związkami pochodzenia naturalnego o udowodnionej wysokiej aktywności biologicznej, w szczególności zaś nad antybiotykiem jonoforowym (jonoforem) – salinomycyną. Związek ten produkowany jest przez promieniowce (Gram-dodatnie bakterie). Salinomycyna nie jest środkiem nowym. Znano ją od dawna. Od dziesięcioleci używano jej w weterynarii jako dodatku do pasz w walce przeciwko kokcydiozie – chorobie pasożytniczej bydła, drobiu czy królików.

Jednak w 2009 roku nastąpił przełom w postrzeganiu salinomycyny jako środka o bardzo wysokiej aktywności przeciwnowotworowej. Spośród przebadanych wówczas około 16 tysięcy związków, jedynie 32 zostały zidentyfikowane jako te, które działają na macierzyste komórki nowotworowe odpowiedzialne za przerzuty, nawroty oraz progres choroby nowotworowej. Amerykańscy naukowcy odkryli ponadto, że spośród tych 32 związków najaktywniejsza była salinomycyna. Mało tego. Była ona blisko stukrotnie bardziej efektywna wobec macierzystych komórek nowotworowych od taksolu – leku powszechnie stosowanego w walce z nowotworem piersi czy jajników. Trzy lata później – w 2012 roku – salinomycyna została zastosowana u ludzi.

Cały artykuł dostępny na Uniwersyteckie.pl

tekst: Krzysztof Smura

fot. Adrian Wykrota