Przedstawiamy Państwu raport z pierwszego etapu badań dotyczących życia codziennego w pandemii koronawirusa. Badania te zostały przeprowadzone, w dniach 19-24 marca, przez pracowników i doktorantów Zakładu Teorii i Badań Praktyk Społecznych na Wydziale Socjologii UAM. W ramach badań chcieliśmy dowiedzieć się tego, jak zmieniają się zachowania i emocje Polek i Polaków w trakcie pandemii, łączące ich relacje społeczne, codzienne przyzwyczajenia oraz nawyki.
Szczegółowe odpowiedzi dotyczące tych i innych zagadnień znajdują się w raporcie, który można pobrać na dole strony. Jednocześnie warto zadać pytanie, dlaczego codzienność w pandemii - a więc między innymi nowe zwyczaje żywieniowe, nowe sposoby spędzania czasu wolnego albo sposoby reorganizacji przestrzeni domowej - są w ogóle istotnym obszarem badań społecznych. Wskazać można co najmniej cztery przyczyny, dla których badanie życia codziennego jest obecnie ważnym zadaniem.
Po pierwsze, nasze życie codzienne nie sprowadza się tylko do tego, co dzieje się w naszych domach i mieszkaniach. Wręcz przeciwnie, aktywności podejmowane przez nas w sferze prywatnej mają wpływ na życie nasze i naszych rodzin oraz na życie wspólne. Badania, z których raport przedstawiamy, realizowane były w pierwszych dni pandemii, ale już wtedy widoczne były procesy, które obecnie dotyczą bardzo wielu Polaków i Polek, na przykład zmiany sposobów pracy czy edukacji. Nowe formy nauczania i zarobkowania zdalnego realizują się w przestrzeniach prywatnych, wymuszając przy tym reorganizację naszych dotychczasowych codziennych zwyczajów. To z kolei wpływa na efektywność współpracy z innymi osobami w życiu zawodowym czy szkolnym, a w szerszej perspektywie - warunkuje część przemian dokonujących się w gospodarce czy szkolnictwie. Dlatego zbadanie nowych form organizowania życia codziennego może być pomocne dla zrozumienia zjawisk makrospołecznych.
Po drugie, pandemia i wynikające z niej sytuacje społeczne (kwarantanna, zamknięcie części przedsiębiorstw, praca i edukacja zdalna, zmiany funkcjonowania handlu i rozrywki itd.) wpływają na nasze dotychczasowe codzienne rutyny. W wielu przypadkach załamane zostało to, co wcześniej wydawało nam się oczywiste, naturalne, niepodważalne i przyjmowane jako pewnik. Konieczne jest podjęcie namysłu nad sprawami, które wykonywaliśmy bezrefleksyjnie: kiedy możemy zrobić zakupy i ile potrzebujemy na to czasu? jak przemieszczać się po mieście, dbając o bezpieczeństwo swoje i innych? jak w nowy sposób uczestniczyć w rytuałach religijnych albo relacjach towarzyskich? Pandemia wymaga od nas wykształcenia nowych ram dla codzienności, organizowania na bieżąco tego, co dotychczas było uporządkowane i bezproblemowe. Badanie życia codziennego pozwala poznać, jak Polki i Polacy starają się wytwarzać poczucie normalności i kontroli nad zmieniającą się rzeczywistością.
Cały artykuł dostępny na uniwersyteckie.pl
Tekst: Dr Łukasz Rogowski
Fot. freepik.com
