Mszą świętą, pochodem i uroczystym posiedzeniem Senatów cztery uczelnie wywodzące swoją historię z Uniwersytetu Poznańskiego: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu i Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu uczciły we wtorek, 7 maja, swoje setne urodziny. Nie zabrakło wyjątkowych gości i urodzinowych życzeń.
Społeczność akademicka rozpoczęła obchody nawiązując do wydarzeń z 1919 roku – podobnie jak wówczas uroczystości zainaugurowała msza święta w poznańskiej Katedrze na Ostrowie Tumskim. Stamtąd Władze i Senaty uczelni wraz z pozostałymi akademikami, studentami, uczniami i zainteresowanymi mieszkańcami Poznania przeszły w radosnym pochodzie do Auli UAM przy ulicy Wieniawskiego. To właśnie tam odbyło się uroczyste Posiedzenie Senatów UAM, UMP, UPP i AWF. Rozpoczął je Prezes Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk prof. Andrzej Gulczyński, który mówił o początkach Uniwersytetu Poznańskiego.
- Nowa ustawa z 2018 roku zawiera przepisy pozwalające marzyć o powrocie do myśli założycielskiej – rozpoczął przemówienie czterech Magnificencji Rektor UAM prof. Andrzej Lesicki – Otwiera drogę do federacji uczelni, czyli sytuacji, w której poznańskie uczelnie – zarówno te, które wywodzą się z Wszechnicy Piastowskiej, jak i te powstałe niezależnie, zachowując swoją odrębność władz, struktury, kierunków kształcenia – przyjęłyby status Uniwersytetu Poznańskiego, będącego ich federacją, skupioną wokół badań naukowych. To byłby bardzo symfoniczny Uniwersytet – dodał Rektor UAM - Nasze uczelnie zajmują czołowe miejsca w rankingach uczelni wyższych, prowadzą szeroko zakrojoną międzynarodową współpracę naukową i dydaktyczną, a także ożywioną międzyuczelnianą współpracę w ramach Kolegium Rektorów Miasta Poznania – podkreślał JMR UMP prof. Andrzej Tykarski. – Federacja naszych potencjałów w ramach Uniwersytetu Poznańskiego mogłaby istotnie wpłynąć na pozycję naukową Poznania w Europie i świecie - dodał. - Taka federacja byłaby wielką szansą dla miasta i regionu jako ośrodka naukowego, bo z jednej strony uczelnie nawzajem uzupełniałyby paletę obszarów badawczych, a z drugiej jakość dyscyplin uprawianych na sfederowanej uczelni mogłaby wznieść się na wyższe poziomy. W ten sposób skuteczniej można by było zdobywać granty i środki na działalność naukowo-badawczą oraz pozyskiwać studentów – wyjaśniał JMR UMP prof. Jan Pikul. A JMR AWF prof. Dariusz Wieliński zapewniał: - Deklarujemy wolę dalszego zacieśniania współpracy dydaktycznej, badawczej i organizacyjnej, zmierzającą do coraz ściślejszej integracji poznańskiego środowiska naukowego.
Rektorzy i Senaty czterech uczelni przez aklamację przyjęli okolicznościową uchwałę, w której napisali m.in.: „Deklarujemy podjęcie zgodnych wysiłków zmierzających do ścisłej integracji poznańskiego środowiska naukowego drogą harmonijnej i twórczej współpracy naszych uczelni. Jubileusz 100-lecia skłania nas do refleksji nad rolą uniwersytetów w dzisiejszym, dynamicznie zmieniającym się świecie i pozwala na realizację marzeń o federacji poznańskich uczelni i powrocie do idei Uniwersytetu Poznańskiego”.
Podczas uroczystości w Auli UAM, zastępca Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, minister Paweł Mucha, odczytał list Prezydenta RP Andrzeja Dudy, w którym znalazły się gratulacje i wyrazy uznania dla świętujących uczelni. Była to także okazja do wręczenia odznaczeń państwowych wybranym Akademikom. Głos zabrał również Donald Tusk, Przewodniczący Rady Europejskiej, który podkreślił rangę uroczystości, mówiąc o swoim przyjeździe: „Tu trzeba być”. I dodał: - Jestem przekonany, że Wasz Uniwersytet przetrwa wszystkie wahnięcia historii, tak długo, jak tę misję różnorodności i wolności będzie praktykował.
Prof. Zdzisław Krasnodębski, wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego, odczytał list od Premiera RP Mateusza Morawieckiego, w którym Premier pisał m.in.: „W nowej stulecie poznańskie uczelnie wchodzą odważnie, pomnażając swój potencjał, odpowiadają na wyzwania współczesności. Jak przed wiekiem, wolność idei, kształtowanie postaw obywatelskich oraz innowacyjność są źródłem dumy wszystkich tworzących tutejszy świat nauki”.
W imieniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Jarosława Gowina, głos zabrała Anna Budzanowska, Dyrektor Generalna w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Podziękowała Rektorowi UAM i całej społeczności akademickiej Poznania za wielokrotne wsparcie i otwarty, często niełatwy dialog w czasie całego procesu reformy. – To wszystko, co wypracowywaliśmy w tym dialogu, było ogromnym wkładem w cały rozwój szkolnictwa wyższego – mówiła dyrektor Budzanowska. Przywołała propozycje zespołu prof. Marka Kwieka w pracach nad nową ustawą. Wspomniała także o wielkim zainteresowaniu, z jakim spotkał się w kraju projekt szkoły doktorskiej autorstwa prorektorów UAM: prof. Beaty Mikołajczyk i prof. Ryszarda Naskręckiego. Dziękowała także prof. Emanuelowi Kulczyckiemu z UAM za pomoc m.in. w skonsolidowaniu dyscyplin naukowych. – Jesteście przykładem, gdzie tworzy się na naszych oczach uczelnia badawcza, która otwarcie podejmuje dialog z uczelniami, także zagranicą. Trzymamy za to kciuki – zakończyła dyrektor Budzanowska.
Głos zabrali również: Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak, który przekazał okolicznościową grafikę, oraz Prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak, który wręczył czterem rektorom Wielkie Pieczęcie Miasta Poznania. Na ręce Rektorów przekazano także okolicznościowe monety i upominki od Narodowego Banku Polskiego i Poczty Polskiej.
Podczas uroczystości do zebranych przesłanie skierowali także reprezentanci innych uczelni. Prof. Jan Szmidt, Przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, podkreślał istotę trzeciej misji uniwersytetu. Prof. Wojciech Nowak, Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, przekazał w prezencie kopię dyplomu doktoratu honoris causa Heliodora Święcickiego, pierwszego Rektora Uniwersytetu Poznańskiego, który ten otrzymał właśnie na UJ. Radość z dotychczasowej współpracy wyraziła także w swoim wystąpieniu prof. Julia von Blumental, Prezydentka Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą.
Częścią uroczystości było wmurowanie Kapsuły Czasu. Rektorzy czterech świętujących uczelni przed budynkiem Collegium Minus, wspólnie złożyli w wyznaczonym miejscu podjętą wcześniej okolicznościową uchwałę oraz artefakty – znaki naszych czasów wybrane przez UAM, UMP, UPP i AWF oraz przez mieszkańców Poznania. Kapsuła ma zostać otwarta za 100 lat – w dniu 200-lecia Uniwersytetu Poznańskiego. Rektorzy, zakładając wówczas jedność uczelni, umieścili w Kapsule także przesłanie do Rektora Uniwersytetu Poznańskiego z roku 2119.
Transmisja z pochodu dostępna jest na profilu UAM na portalu Facebook: https://www.facebook.com/amupoznan/
Transmisja z obrad Senatu dostępna jest poniżej.
Fot. Adrian Wykrota
