Dwa domki o powierzchni 10m2 każdy – tak początkowo wyglądała uniwersytecka stacja polarna na Spitsbergenie. Zanim jednak XVI Wyprawa Polarna przeprowadziła jej budowę, ekspedycje musiały się rozpocząć. Pierwsza wyprawa Instytutu Badań Czwartorzędu UAM na obszar środkowego Spitsbergenu została zorganizowana 35 lat temu, w roku 1984. W piątek, 8 lutego, na Wydziale Nauk Geograficznych i Geologicznych odbyły się uroczyste obchody tej rocznicy. Do dzisiaj w 23 ekspedycjach udział wzięło ponad 200 pracowników, doktorantów i studentów uczelni.
Swoimi wspomnieniami z pierwszej ekspedycji podzielili się jej uczestnicy: kierownik Wyprawy prof. Wojciech Stankowski, prof. Andrzej Kostrzewski i prof. Leszek Kasprzak, obecnie dziekan Wydziału.
- To, że w sercach mamy kraje polarne wynika z faktu, że 70% naszego kraju to tak naprawdę scheda po lodowcach. My żyjemy na ziemi, którą nie tylko pokrył lodowiec, ale ją wytworzył - mówił prof. Kasprzak podczas uroczystości.
Badania polarne Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza na Spitsbergenie rozpoczęto w latach 70. XX wieku. Najpierw były to wyjazdy do Stacji Narodowej w Hornsundzie w ramach wypraw Polskiej Akademii Nauk. Na przełomie lat 70. i 80. Poznań poszedł drogą wskazaną przez wyprawy eksploracyjno-wspinaczkowe prof. Ryszarda Wiktora Schramma do centralnej części wyspy m. in. w Góry Atomowe. To uczestnicy tych ekspedycji odkryli możliwości obozowania w domku Skottehytta i współpracy z Rosjanami z osady Pyramiden.
Po 2009 roku czyniono wiele starań, aby zbudować własną stację polarną. Ostatecznie negocjacje z władzami norweskimi zakończyły się tymczasową zgodą na budowę dwóch wspomnianych wcześniej domków. Ósmego lipca 2011 roku polski statek MS Horyzont II transportujący elementy nowej poznańskiej stacji dotarł do Zatoki Petunia.
W sezonie letnim 2015, podczas jubileuszowej XX Wyprawy Polarnej UAM, Stacja została przeniesiona na zachodnie wybrzeże zatoki Petunia. Jednocześnie, poprzez budowę dodatkowego domku dwukrotnie zwiększyła się jej powierzchnia użytkowa.
Prowadzone w oparciu o Stację Polarną Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (AMUPS) badania obejmują wiele aspektów nauk o Ziemi, a także innych dyscyplin naukowych. Są wśród nich m.in. projekty finansowane przez Narodowe Centrum Nauki.
Stacja Polarna „Petuniabukta” jest zamiejscową jednostką organizacyjną UAM powołaną na mocy zarządzenia Rektora. Więcej informacji na stronie internetowej Stacji: www.polar.amu.edu.pl
Fot. Adrian Wykrota
