Do zbiorów, które będą prezentowane w Centrum Szyfrów Enigma, dołączyły wyjątkowe depozyty przekazane przez prywatnych darczyńców. Centrum powstaje w budynku Collegium Martineum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, dzięki współpracy uczelni z Miastem Poznań. W poniedziałek podczas spotkania z dziennikarzami kierownik CSE Piotr Bojarski zapowiedział, że podczas uroczystego otwarcia będzie można w Centrum zobaczyć oryginalną maszynę szyfrującą.
Klucz radiotelegraficzny, czyli tzw. boczniak, przekazał Andrzej Łukaszkiewicz. Przyrząd ten był wykorzystywany w 1938 roku przez Leonarda Sommerfelda, pochodzącego z Poznania pracownika Sztabu Głównego Wojska Polskiego. Sommerfeld posługiwał się nim, przekazując depesze. Klucz prezentowany będzie na ekspozycji w dawnej Sali J. Burszty, poświęconej kryptologom i pracownikom Biura Szyfrów WP.
Czesław Gembara przekazał w depozyt wobulator, czyli generator częstotliwości. Egzemplarz ten Kriegsmarine zakupiła od holenderskiego Philipsa dla potrzeb niemieckiej marynarki wojennej. Używany był w warsztatach Kriegsmarine i lotnictwa niemieckiego. Służył m.in. do strojenia radiostacji na U-bootach, które odbywało się w niemieckich zakładach. Po strojeniu radiostacje trafiały do portów. Wobulator, przekazany do CSE, został przejęty przez Rosjan w 1945 roku na poznańskiej Ławicy, następnie był wykorzystywany w Wojsku Polskim. Kiedy złomowano stary sprzęt, koledzy z wojska przekazali wobulator Czesławowi Gembarze i przez długie lata był ozdobą jego kolekcji starego sprzętu radiotechnicznego. Wobulator prezentowany będzie na ekspozycji w tzw. strefie U-boota.
Rafał Kondola przekazał oryginalny kalendarz Kriegsmarine z 1942 roku. Został on odnaleziony po wojnie w jednej z kamienic na strychu w Katowicach przez serdecznego przyjaciela darczyńcy, który przeszukiwał strych dziadka. Kalendarz wzbogaci strefę U-boota na wystawie stałej.
Artefakty zaprezentowano dziennikarzom podczas spotkania prasowego na terenie budowy Centrum Szyfrów Enigma, 5 lipca. W spotkaniu wzięli udział: Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak, zastępca Prezydenta Miasta Poznania Mariusz Wiśniewski, prorektor UAM prof. dr hab. Tadeusz Wallas oraz kierownik.
Miasto Poznań wraz z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza, partnerem inwestycji przeznaczyło na zaprojektowanie i wybudowanie Centrum Szyfrów Enigma im. Mariana Rejewskiego, Henryka Zygalskiego i Jerzego Różyckiego kwotę ok. 30 mln zł. Projekt jest realizowany w ramach Działania 4.4 Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020, we współpracy z UAM oraz środowiskami społecznymi popularyzującymi historię polskiej myśli naukowej i technicznej.
Fot. Przemysław Stanula
