Wydział Archeologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jako pierwszy w Polsce, wspólnie z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Pile oraz Muzeum Okręgowym w Pile, przeprowadził warsztaty z zakresu leśnictwa dla studentów archeologii. Wydarzenie pt. „Co archeolog musi wiedzieć o lasach” odbyło się 27 maja w Centrum Promocji Lasów Państwowych w Goraju. Jak podkreślają naukowcy, tego typu działania to przyszłość archeologii.
W warsztatach wzięło udział 14 studentów. Jako pierwsi adepci archeologii w Polsce mogli zapoznać się z gospodarką leśną, sposobem pracy leśników oraz stosowanymi przez nich metodami. Pozwoli to na zrozumienie rytmu pracy w lasach, np. kiedy w trakcie prac odnowieniowych oddziału leśnego przeprowadzić badania powierzchniowe lub w jaki sposób, korzystając ze sposobów urządzania lasu, chronić stanowiska archeologiczne.
- Idea warsztatów dla studentów archeologii nt. specyfiki pracy leśników pojawiła się już w 2020 roku, jednakże ze względu na pandemię rozpoczęcie współpracy nastąpiło dopiero teraz – mówi dr Jakub Niebieszczański z Wydziału Archeologii. - Sytuacja ta dała czas na przemyślenie i dopracowanie programu, co zaowocowało profesjonalnym przygotowaniem oferty ze strony Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Pile. W międzyczasie została także podpisana umowa o współpracy naukowej i dydaktycznej pomiędzy Wydziałem, a Regionalną Dyrekcją. Umowa ta była właściwie potwierdzeniem prowadzonych już od lat badań archeologów na terenie nadleśnictw wchodzących w skład RDLP w Pile – dodaje dr Niebieszczański. Warto wymienić tu między innymi badania prof. Andrzeja Michałowskiego na stanowisku kurhanowym kultury wielbarskiej w Miłosławiu w Nadleśnictwie Sarbia lub nieinwazyjne rozpoznanie stanowisk archeologicznych w Nadleśnictwach Okonek i Zdrojowa Góra, prowadzonych przez dra Jakuba Niebieszczańskiego wraz z dr. Jarosławem Rolą z Muzeum Regionalnego w Pile. Jak mówi dr Niebieszczański, wszystkie te działania i doświadczenia doprowadziły w efekcie do znalezienia wspólnego języka pomiędzy leśnikami a archeologami. - Tereny leśne są nieocenionym, ale też i niedocenianym wciąż rezerwuarem danych archeologicznych. Dzięki analizie zobrazowań LIDAR udostępnianych przez Geoportal na światło dzienne wychodzą coraz to nowe, spektakularne stanowiska. Są to między innymi grodziska, cmentarzyska kurhanowe, grobowe megalityczne czy sieci okopów wojennych. Wszystkie te obiekty są elementami dziedzictwa kulturowego, które przetrwały do naszych czasów w niezmienionej formie wyłącznie dzięki temu, że znajdują się na terenach leśnych. Istnieje szansa na ich dalsze przetrwanie pod opieką Lasów Państwowych, poprzez prowadzenie odpowiedniego typu gospodarki. Innymi słowy – archeologia prędzej czy później „wejdzie” masowo w lasy, a to wymaga wypracowania odpowiednich ścieżek współpracy, znalezienia wspólnego języka i dostosowania się do rytmu pracy leśników – wyjaśnia naukowiec.
Jak podkreślają archeolodzy z UAM, współpraca Lasów Państwowych z instytucjami archeologicznymi w naszym kraju jest stosunkowo częsta, jednakże w większości jednostkowa i nigdy jeszcze nie została zamknięta w tak solidne i trwałe ramy jak w przypadku współpracy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Pile i Wydziału Archeologii UAM przy wsparciu Muzeum Regionalnego w Pile. Planowane jest kontynuowanie warsztatów dla kolejnych grup studentów WA UAM w nadchodzących latach. - Można powiedzieć, że jako archeolodzy stoimy przed nową epoką, już nie kamienia, brązu czy żelaza, ale epoką lasu. Warto zacytować słowa jednego z prelegentów, dra Jarosława Roli: „Pociąg pt. archeologia leśna właśnie odjeżdża – nie zapomnijcie do niego wsiąść!” – wspomina dr Jakub Niebieszczański.
Fot. Wydział Archeologii UAM
Warsztaty zorganizowane były przez dra Marina Chirrka (RDLP w Pile) i Macieja Chełmińskiego (RDLP w Pile) we współpracy z dr. Jakubem Niebieszczańskim (WA UAM). Ze strony UAM udział wzięli: prof. Andrzej Michałowski, prof. Marin Ignaczak, dr Anna Skowronek oraz Agata Wąsewicz-Madejek (Instytut Pamięci Narodowej). Pionierskimi studentami archeologii, uczestnikami warsztatów byli: Jan Czeski, Zuzanna Kafel, Julia Kozera, Julia Pasławska, Mateusz Pawlicki, Krzysztof Piotrowski, Szymon Przecherka, Paulina Przepiórka, Aleksandra Rychlik, Weronika Tyde, Oliwia Walczak, Szymon Ważyński, Luiza Zbiciak i Bartosz Żarkowski.
