Naukowczynie z Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pracują nad innowacyjnym narzędziem diagnostycznym. Autorska aplikacja będzie pierwszym tego typu testem pozwalającym określić język preferowany niesłyszącego ucznia. Prace nad nią trwają w ramach programu Generator Dostępności.
Prof. UAM dr hab. Marta Wrześniewska-Pietrzak i dr hab. Karolina Ruta-Korytowska oraz dr Anna Wiśniewska-Jankowska, pracująca w Zespole Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych nr 2 w Poznaniu, jako grupa nieformalna opracowują narzędzie diagnostyczne pn. Test Leksyka PJM-PL.
Test ten umożliwi porównanie biernej znajomości leksyki z podobnych pól znaczeniowych w językach polskim i migowym. To pozwoli określić „mocniejszy” język ucznia niesłyszącego, a to ułatwi rozwijanie jego potencjału edukacyjnego i zawodowego. - Metaforycznie można stwierdzić, że test ten jest swego rodzaju papierkiem lakmusowym, który pozwoli na dostosowanie potrzeb edukacyjnych do możliwości komunikacyjnych ucznia – mówi prof. UAM Marta Wrześniewska-Pietrzak.
Inicjatorka projektu, dr Anna Wiśniewska-Jankowska, która specjalizuje się m.in. w diagnozie psychologicznej i psychoterapii uczniów z wadą słuchu preferujących komunikowanie się w polskim języku migowym, zwróciła uwagę na to, że w Polsce nie było do tej pory znormalizowanych narzędzi, które pozwalałyby na badanie poziomu kompetencji w języku migowym u uczniów niesłyszących. Test Leksyka PJM-PL ma wypełnić tę lukę.
Z uwagi na lingwistyczno-psychologiczny charakter testu do jego stworzenia potrzebny był zespół, w którym znalazły się osoby mające kompetencje lingwistyczne (zarówno w języku polskim, jak i polskim języku migowym), a ponadto posiadające doświadczenie glottodydaktyczne. Takie kompetencje posiadają prof. UAM Marta Wrześniewska-Pietrzak (lider grupy nieformalnej) i dr hab. Karolina Ruta-Korytowska.
- Narzędzie jest adresowane do uczniów starszych klas szkoły podstawowej, komunikujących się za pomocą języka polskiego i/lub migowego. Z uwagi na modalność wizualno-przestrzenną języka migowego przygotowywany test ma formę aplikacji, która pozwoli zobaczyć migany znak (leksem), a zatem obcować z „żywym” językiem migowym, a nie ilustracją graficzną znaku – wyjaśnia prof. UAM Marta Wrześniewska-Pietrzak.
W przekonaniu autorek taka forma pozwala na sprawdzenie umiejętności odczytywania znaku zamiganego przez natywnego użytkownika języka migowego. Ponadto, narzędzie zostało skonstruowane w taki sposób, że może być wykorzystywane przez diagnostów nieznających języka migowego.
Z Testu Leksyka PJM-PL jeszcze w tym roku będę mogli bezpłatnie korzystać diagności z terenu całej Polski po zarejestrowaniu się na platformie i okazaniu się dyplomem z zakresu surdopedagogiki i/lub surdologopedii.
Warto dodać również, że pierwsze tego typu testy powstały w latach 90. XX wieku m.in. w Stanach Zjednoczonych, Holandii i Niemczech. Później kolejne ośrodki badawcze podejmowały prace nad opracowaniem podobnych narzędzi. W Europie Środkowo-Wschodniej powstało ich jednak do tej pory niewiele i Test Leksyka PJM-PL ma szansę stać się pierwszym powszechnie używanym narzędziem tego typu w tej części Starego Kontynentu.
Projekt jest finansowany z programu Generator Dostępności, którego celem jest wspieranie rozwiązań ułatwiających codzienne funkcjonowanie osób z niepełnosprawnościami, osób starszych i z ograniczeniami w mobilności i percepcji. Aplikować o granty na innowacje mogą osoby prywatne, instytucje, grupy nieformalne czy organizacje pozarządowe.
Projekt wspierają: Innowatorzy społeczni (https://www.facebook.com/innowatorzy), Stowarzyszenie Na Rzecz Spółdzielni Socjalnych (http://www.spoldzielnie.org/), Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej UM WZ (http://www.rops.wzp.pl/).
Termin realizacji projektu przewidziany jest na koniec września 2021 roku.
