Dlaczego w jednym roku jest więcej owoców i nasion a w innym mniej? Odpowiedzi na to pytanie poszukiwał międzynarodowy zespół naukowców, z udziałem biologa z UAM – dr Michała Bogdziewicza z Wydziału Biologii. Wyniki badań zespół opublikowało w poniedziałek, 2 grudnia prestiżowe czasopismo naukowe Nature Plants. Naukowcy opisali (https://www.nature.com/articles/s41477-019-0549-y), dlaczego gatunki różnią się między sobą intensywnością lat nasiennych (wielkością międzyrocznej zmienności w produkcji nasion).
– Wiele gatunków roślin wykazuje bardzo dużą, międzyroczną zmienność w produkcji nasion. W uproszczeniu, są lata, gdy nasion jest ogromnie dużo i takie, gdy nie ma ich wcale – wyjaśnia dr Bogdziewicz. – Zmienność ta jest zsynchronizowana pomiędzy osobnikami i nazywana jest „latami nasiennymi”. Mechanizmy, które wytwarzają ową zmienność oraz synchronizację budzą duże zainteresowanie i są intensywnie badane od dziesiątek lat. Szczególne interesujący wydaje się fakt, że wspomniana synchronizacja odbywa się w ogromnej skali przestrzennej – nawet całego kontynentu. Co więcej, samo zjawisko ma też znaczenie dla naszego codziennego życia, powodując min. wahania w ryzyku zachorowania na boreliozę – dodaje naukowiec.
Badania międzynarodowego zespołu, oparte na próbie 219 gatunków roślin z całego świata, wykazały, że lata nasienne są silniejsze (reprodukcja wykazuje większą międzyroczną zmienność) u gatunków rosnących w uboższych siedliskach, oraz, że taka strategia reprodukcyjna wyewoluowała jako odpowiedź na ograniczoną dostępność do zasobów (takich jak azot i fosfor).
Fot. Michał Bogdziewicz
