Ekologia (polityczna) street artu: O środowiskowym uwikłaniu sztuki

Choć nie brakuje dziś głosów, że żyjemy w epoce street artu (Baldini 2022), a jego główni przedstawiciele (np. Banksy, JR, Blu, Os Gemeos) są wymieniani wśród najważniejszych twórców naszych czasów, tego typu stwierdzenia nie są w zasadzie niczym więcej niż opisem stanu zero – sytuacji rosnącej popularności i stopniowej kooptacji sztuki ulicy przez dominujący system gospodarczo-polityczny. Opisowi tego rodzaju towarzyszą zwykle dobrze znane narracje natury estetycznej lub społecznej, gdzie street art traktowany jest albo jako rodzaj coraz szerzej akceptowanej interwencji artystycznej, albo wyrastający z kultury opozycyjnej ruch alternatywny (bądź jego element, por. Biskupski 2009; Young 2014).

Tym, co eksploruje się w literaturze przedmiotu rzadziej są pytania natury ekologicznej (Brighenti 2016): jaki jest związek tego typu sztuki z definiującą go ulicą (Riggle 2010)? Jak street art działa na swoje najbliższe środowisko? Co kształtuje jego wartości (użytkową, wymienną, znakową) w kontekście skomplikowanej gry o miasto (Baldini 2022)? Czy i w jaki sposób street art przygląda się i/lub przeciwstawia kolejnym kryzysom natury środowiskowej? Jak to, co sztuczne spotyka się w tym kontekście z tym, co naturalne?

W wykładzie dr. Juskowiaka próbie cząstkowej odpowiedzi na te pytania towarzyszyć będzie rekonceptualizacja street artu w terminach sztuki site-specific (Kwon 2004), ekologii nieużytku (Gandy 2022) i polityki troski (Puig de la Bellacasa 2017). Ważna dla tego ruchu będzie powracająca parokrotnie w wypowiedzi prelegenta metafora chwastu, która pozwoli na odróżnienie street artu subwersji od street artu polityczno-ekonomicznego status quo.