Zapraszamy na kolejne spotkanie Szkoły Nestorów Nauki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wykład pt. „Uczeni uniwersytetu poznańskiego wobec kwestii żydowskiej w okresie dwudziestolecia międzywojennego” wygłosi prof. Karol Olejnik z Wydziału Historii UAM.
Spotkanie odbędzie się 17 kwietnia 2024 r. o godz. 17.00 w Auli Lubrańskiego, ul. Wieniawskiego 1, Poznań. Wykład ma charakter otwarty i będzie również transmitowany online na kanale YouTube UAM (link do transmisji).
O wykładzie
Młoda poznańska uczelnia, aczkolwiek tworzona przez grono wychowanków Lwowa i Krakowa, a w części innych ośrodków europejskich, powstawała w specyficznym środowisku miasta i dzielnicy, w których dominował klimat bliski Narodowej Demokracji. Miasta, w którym silne były wpływy katolickiego kleru, a tradycyjne wartości mieszczańskie, także postawy zachowawcze, konserwatywne, górowały nad intelektualnymi dociekaniami czy wszelkim nowinkarstwem. Wydaje się zatem, że interesującym będzie próba odpowiedzi na pytanie, jak dalece tworzące się środowisko uniwersyteckie potrafiło oddziaływać nie tylko na bieżące wydarzenia, co raczej na klimat miasta i regionu. Czy badania prowadzone przez ówczesną profesurę w jakiejś mierze tamtą rzeczywistość kształtowały? Czy też może do sal wykładowych, gabinetów, gdzie były prowadzone – przenikał polityczny klimat ulicy, kościelnej kruchty czy poglądy lansowane przez narodową prasę.
Skoro zatem jedną z najważniejszych kwestii dwudziestolecia międzywojennego była ta związana z mniejszością żydowską, spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czy i w jakim stopniu znajdowała ona swoje odbicie w badaniach uniwersyteckich antropologów, historyków, filologów, a może i innych specjalności. Czy wyniki tych dociekań pozostawały na kartach mniejszych lub większych elaboratów – a ich znajomość była udziałem wąskiego grona, czy też niejako „wychodziły” one poza mury uczelni i tym samym wpływały na postawy (co najmniej) młodzieży studenckiej czy szeroko rozumiany klimat miasta i regionu? Kwestia ta wydaje się interesująca tym bardziej, że o ile stosunkowo łatwo można odnotować np. antysemickie działania części studentów (tak w murach uczelni, jak i poza nią) – co znakomicie obrazuje wydana kilka lat temu obszerna publikacja – to z reguły poza sferą zainteresowań pozostaje problem (ewentualnego – bo to dopiero trzeba udowodnić) tego „cichego” (gabinetowego, książkowego) antysemityzmu uniwersyteckich luminarzy. Jeżeli natomiast okaże się to faktem, to dobrze będzie (chociaż krótko) zastanowić się nad pytaniem: jak to było możliwe, że ci nietuzinkowi myśliciele głosili takie poglądy?
O wykładowcy
Prof. Karol Olejnik – z wykształcenia historyk. Absolwent UAM. Trzykrotny Dziekan na Wydziale Filozoficzno-Historycznym i Historycznym. Dwukrotnie prodziekan tamże. Przewodniczący Komisji Historii Wojskowości PAN. Specjalność naukowa, Historia Wojskowości ze szczególnym uwzględnieniem: biografistyka, metodologia badań historyczno-wojskowych, historia myśli wojskowej, historia historiografii. Autor ponad 150 rozpraw naukowych, w tym 16 samodzielnych monografii m.in. takich jak: Rozwój polskiej myśli wojskowej do końca XVIII wieku; Obrona polskiej granicy zachodniej do końca XVIII wieku; Metodologia badań historyczno-wojskowych; Władysław Warneńczyk; Stefan Batory; Kazimierz Wielki; Obronność Poznania do końca XVIII wieku. W latach 1985-2008 profesor na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Szczecińskiego. W latach 2008-2014 Rektor Wyższej Szkoły Humanistycznej i Dziennikarstwa w Poznaniu.
