6 lutego 2024 r. o godz. 18.00 w Centrum Kultury Zamek w Poznaniu, w Sali pod Zegarem, odbędzie się wykład pt. „Archeologia – od łopaty do satelitów”, organizowany w ramach cyklu „Uniwersyteckie Wykłady na Zamku”. Wykład wygłosi prof. Włodzimierz Rączkowski z Wydziału Archeologii UAM. Wstęp wolny.
Przedmiotem rozważań będą współczesne zmiany zachodzące w archeologii, szczególnie w zakresie stosowanych metod badawczych. Archeologia powszechnie kojarzy się z pracami wykopaliskowymi i wydobywaniem z ziemi rozmaitych zabytków. W europejskich strategiach ochrony dziedzictwa archeologicznego coraz silniej podkreśla się jednak potrzebę stosowania nieinwazyjnych metod badawczych. Obecnie preferuje się głównie zdjęcia lotnicze wykonywane z różnych pułapów, lotnicze skanowanie laserowe, zobrazowania satelitarne oraz obrazowania hiper- i wielospektralne. Polskie tradycje wykorzystywania najstarszej z tych metod, czyli zdjęć lotniczych, sięgają lat 30. XX wieku. Istotną rolę w tej praktyce badawczej odgrywało akademickie środowisko w Poznaniu. W kształtowaniu nowych strategii wprowadzania metod teledetekcyjnych w zarządzaniu dziedzictwem archeologicznym również absolwenci UAM odgrywają czołową rolę.
O wykładowcy
Prof. Włodzimierz Rączkowski – absolwent historii i archeologii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, profesor nauk humanistycznych zatrudniony na Wydziale Archeologii UAM. Jego zainteresowania naukowe dotyczą krytycznej refleksji nad praktykami badawczymi archeologów (w tym roli teorii w badaniach archeologicznych), studiów osadniczych i nad przeszłymi krajobrazami, aplikacji metod teledetekcyjnych w archeologii, a także ich roli w ochronie dziedzictwa archeologicznego. Od końca lat 80. XX w. prowadził lotniczy rekonesans archeologiczny, który istotnie zmienił stosunek wielu polskich archeologów do jego potencjału poznawczego. Uczestniczył i kierował projektami finansowanymi przez instytucje polskie, międzynarodowe oraz Unię Europejską. W latach 2008–2011 stał na czele międzynarodowej organizacji Aerial Archaeology Research Group.
Uniwersyteckie Wykłady na Zamku
W okresie międzywojennym Zamek był siedzibą Uniwersytetu Poznańskiego. Prowadzono tu wykłady, także te otwarte, i inne zajęcia. Mieściło się tu również biuro Wykładów Powszechnych, w którym planowano fakultety, organizowane także poza Poznaniem. Od początku doceniano bowiem znaczenie upowszechniania wyników badań i budowania społeczeństwa opartego na wiedzy. Dzisiaj nawiązujemy do tej ważnej karty w dziejach obu instytucji, organizując Uniwersyteckie Wykłady na Zamku.
Tematem tegorocznych prelekcji będzie PRZESZŁOŚĆ. Wbrew pierwszym skojarzeniom poznawanie tego, co już się zdarzyło, nie jest wyłącznie przedmiotem badań historyków(-czek). Żeby dobrze poznać przeszłość konieczny jest udział reprezentantów(-ek) wielu dyscyplin naukowych, coraz częściej w interdyscyplinarnych zespołach. Wykładowcami(-czyniami) będą naukowcy(-czynie) o uznanej renomie, z takich dyscyplin jak geografia, hydrologia, fizyka, archeologia, etnologia czy historia.
Organizatorzy: Centrum Kultury ZAMEK, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Fundacja UAM, Muzeum UAM
Nagrania: Studio Filmowe UAM
