24 maja 2023 r. o godz. 18.00 w Centrum Kultury Zamek w Poznaniu, w Sali pod Zegarem, odbędzie się wykład pt. „Meteoryt Morasko i deszcz meteorytów”, organizowany w ramach cyklu „Uniwersyteckie Wykłady na Zamku” . Wykład wygłosi prof. dr hab. Andrzej Muszyński. Wstęp wolny.
Nazwa tego żelaznego meteorytu pochodzi od wsi Morasko, która została włączona w granice administracyjne Poznania. Pierwszy okaz został znaleziony jesienią 1914 roku podczas kopania rowów strzeleckich na obrzeżach poligonu. Duży wkład w badania meteorytu Morasko w latach powojennych wnieśli J. Pokrzywnicki, J. Dominik, H. Hurnik i K. Tobolski. Lata 1990–2010 przyniosły znaleziska dużej liczby okazów oraz nowe wyniki badań. Określa się, że meteoryt upadł ok. 4,5 tysiąca lat temu. Elipsa rozrzutu i modelowanie numeryczne wskazują, że ten deszcz meteorytów żelaznych nadleciał z kierunku północnego wschodu i utworzył 7 kraterów. Meteoryt jest klasyfikowany jako gruboziarnisty oktaedryt (IAB MG), wykazuje po trawieniu charakterystyczne figury Widmanstӓttena. Składa się z 94% żelaza i 6% niklu, tworząc dwa główne minerały: kamacyt i teanit. Ważne są inkluzje troilitowo-grafitowe, ponieważ zawierają wiele ciekawych minerałów.
O wykładowcy
PROF. DR HAB. ANDRZEJ MUSZYŃSKI – geolog, profesor nauk o Ziemi, zatrudniony w Instytucie Geologii na Wydziale Nauk Geograficznych i Geologicznych UAM. Po uzyskaniu magisterium na Uniwersytecie Wrocławskim (1973), doktoryzował się na uniwersytecie w Sofii (1980), a następnie habilitował się we Wrocławiu (1994). W swych badaniach skupia się w ostatnich latach na problemach meteorytów oraz ekspansji Ziemi. Do jego najważniejszych osiągnięć zaliczyć należy odkrycie jadeitu w skałach metawulkanicznych w Górach Kaczawskich, a także współudział w naukowym udokumentowaniu nowych minerałów w meteorycie Morasko – moraskoitu i czochralskoitu. Został wyróżniony nagrodą im. I. Domeyki Polskiego Towarzystwa Mineralogicznego za badania petrologiczne w Górach Kaczawskich (wspólnie z Ryszardem Kryzą).
W 2023 roku tematem przewodnim wykładów jest „Wszechświat i materia”, będący nawiązaniem do wystawy „Nie to niebo”, która prezentowana jest w CK ZAMEK w terminie 4.03–2.07.2023 roku.
Uniwersyteckie Wykłady na Zamku to cykliczne, otwarte spotkania przeznaczone dla wszystkich zainteresowanych osób. Wykłady organizują wspólnie: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Centrum Kultury ZAMEK, Muzeum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.