Obecnie, gdy we wzajemnej komunikacji rządzą social media, wydawać by się mogło, że 100 lat temu porozumiewanie się między ludźmi wyglądało zupełnie inaczej. Badania przeprowadzone przez dr inż. Michała Wenderskigo, w ramach projektu sfinansowanego przez Narodowe Centrum Nauki pokazują, że nie do końca tak było.
W 2018 roku nakładem wydawnictwa Routledge (Taylor & Francis Group, New York) ukazała się książka dr. Michała Wenderskiego z UAM pt. Cultural Mobility in the Interwar Avant-Garde Art Network: Poland, Belgium and the Netherlands, która pokazuje, że wzory wzajemnej komunikacji na początku ubiegłego wieku wykazywały znaczące podobieństwa do tego, z czym mamy do czynienia obecnie.
Zjawisko zaprezentowane zostało na przykładzie mobilności kulturowej w ramach międzynarodowej sieci awangardy* literacko-artystycznej w okresie dwudziestolecia międzywojennego.
Spojrzenie na awangardowe czasopisma sprzed stu lat, tak jak na współczesne profile w mediach społecznościowych, pozwala dostrzec w nich pierwowzory dzisiejszych „lajków”, „share'ów” i „followersów”, które już wtedy krążyły po sieci – nie internetowej, a awangardowej.
Dr Wenderski stworzył również grafikę prezentującą złożoność powiązań pomiędzy przedstawicielami awangardy. Była ona prezentowana m.in. na wystawie w Muzeum Sztuki w Łodzi zorganizowanej w ramach obchodów stulecia awangardy w Polsce.
Grafika pt. „Wzajemne relacje pomiędzy wybranymi przedstawicielami polskich i holenderskich ugrupowań awangardowych” autorstwa dr. Michała Wenderskiego.
Badania naukowca z UAM to pierwsza przekrojowa próba rekonstrukcji i charakterystyki bezpośrednich związków pomiędzy poszczególnymi artystami, ugrupowaniami i czasopismami awangardowymi o polskim, belgijskim i holenderskim rodowodzie, które ukazują intensywność dwukierunkowej komunikacji między nimi.
Analiza historii bezpośrednich relacji oraz procesów wymiany i adaptacji założeń programowych, estetycznych oraz artystycznych oparta została o interdyscyplinarne założenia badawcze w oparciu o polsko-, niderlandzko-, francusko- i niemieckojęzyczne czasopisma, publikacje i korespondencję z kilkudziesięciu europejskich i amerykańskich archiwów.
dr inż. arch. Michał Wenderski –niderlandysta, architekt, tłumacz, adiunkt na Wydziale Anglistyki UAM. Zajmuje się m.in. badaniem wzajemnych wpływów i zależności pomiędzy twórcami z Polski, Holandii i Belgii oraz teorią i historią współczesnej literatury, sztuki i architektury.
*Awangarda – zespół tendencji i kierunków w sztuce XX wieku odrzucający dotychczasowe style, tworzący własny świat, nienaśladujący rzeczywistości, szukający odrębnego języka wyrazu. Początki awangardy to okolice roku 1910, a rozwój nurtu przypada na lata po I wojnie światowej. Rozwój awangardy wiąże się z powstaniem nowych kierunków w sztuce, takich jak: futuryzm, ekspresjonizm, kubizm, dadaizm, surrealizm, fowizm, konstruktywizm, minimalizm.
