Już niebawem każdy z nas będzie mógł zajrzeć w głąb rodzinnej historii i znacznie ją ubogacić o kolejne fakty. Wszystko to dzięki bazie danych o historycznej populacji miasta Poznania, która powstaje we współpracy poznańskich biologów, historyków i archiwistów. O pracach nad projektem „Rodzina jako źródło wiedzy o historycznym Poznaniu" z prof. UAM Grażyną Liczbińską z Wydziału Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na łamach Życia Uniwersyteckiego rozmawia Krzysztof Smura.
Celem badań, które pani prowadziła, była poznańska rodzina z XIX wieku. W badania nad demografią zaangażowała się spora grupa osób…
– Bardzo pomagali mi poznańscy archiwiści, a szczególnie dr Małgorzata Chmielarz, historyczka i archiwistka. W projekt zaangażował się też dr hab. Piotr Rachwał z KUL-u, znakomity demograf historyczny z ogromnym doświadczeniem w budowaniu baz danych dla historycznej Lubelszczyzny, 13 pracowników Archiwum Państwowego w Poznaniu, pracownicy i doktoranci z UAM. Bez ich pomocy praca byłaby wręcz niemożliwa. Od strony administracyjnej pomagają mi Sylwia Łuczyńska i Władysław Miłosz, którym w tym miejscu chciałam bardzo podziękować.
Pomimo licznych studiów nad strukturami społeczno-demograficznymi rodziny w Polsce historycznej przeprowadzenie bardzo wnikliwych badań, obejmujących szeroko rozumiany dobrostan i nierówności społeczne, nigdy nie zostało pomyślnie zakończone. Rodzina poznańska doczekała się do tej pory jedynie kilku opracowań. Warto przytoczyć opracowanie prof. Krzysztofa Makowskiego z Wydziału Historii UAM o rodzinie poznańskiej w pierwszej połowie XIX wieku. Badania rodziny z II połowy XIX wieku są fragmentaryczne, a ich podstawą były różnorodne źródła.
Co było głównym celem projektu?
– Chcieliśmy zbadać wpływ dobrostanu społecznego, ekonomicznego i psychicznego rodziny na kondycję biologiczną i społeczną potomstwa. Dzięki wieloaspektowym badaniom rodziny staraliśmy się pogłębić dotychczasową wiedzę o rodzinie poznańskiej na przestrzeni 100 lat i wypełnić luki w stanie wiedzy na temat interakcji pomiędzy rodzicami i dziećmi oraz na temat ich społecznych, kulturowych i biologicznych konsekwencji.
To nie wszystko?
– Oczywiście. Efektem projektu miało być choćby poznanie zależności pomiędzy stresami środowiskowymi działającymi na matkę w ciąży a proporcją płci potomstwa przy urodzeniu, liczbą dzieci i ich płcią a długością życia matek, stresem wywołanym utratą rodzica a wiekiem zawarcia małżeństwa i początkiem reprodukcji potomstwa.
Czytaj cały wywiad na Uniwersyteckie.pl: Prof. Grażyna Liczbińska. Rodzina źródłem wiedzy o Poznaniu
Fot. Łukasz Gdak