Oddział Poznański Polskiego Towarzystwa Geograficznego zaprasza na spotkanie w formie on-line, które odbędzie się w czwartek 8 grudnia o godz. 18:00. W programie prelekcja Elżbiety Muter pt.: „Sosna z Sokolicy, czyli historia symbolu Pienin, zapisana w słojach drzewa”.
W czasie akcji ratowniczej 6 września 2018 roku strumień powietrza wywołany przez śmigłowiec TOPR spowodował złamanie głównego pędu korony reliktowej sosny rosnącej na szczycie Sokolicy. Dla wielu osób związanych z Pieninami wiadomość o tym wydarzeniu była bardzo przykra. Zawieszona nad przepaścią sosna o karłowatym typie wzrostu przez wiele dziesięcioleci nie zmieniła w sposób istotny swoich rozmiarów. Choć miała zaledwie 3 metry wysokości, była symbolem trwałości i piękna, utrzymując się przy życiu w skrajnie trudnych warunkach. Złamany konar, po odcięciu, został przeniesiony przez pracowników Pienińskiego Parku Narodowego do siedziby dyrekcji. Wydarzenie to umożliwiło wykonanie wielu badań, w tym analiz dendrochronologicznych.
Ludzie od dawna dostrzegali zmienność szerokości słojów rocznych na przekrojach poprzecznych pni drzew i zastanawiali się nad jej przyczynami. Doprowadziło to do powstania dendrochronologii, która jest nauką o datowaniu słojów drewna oraz datowaniu różnorodnych procesów i zjawisk zachodzących w środowisku, w tym zmian spowodowanych przez człowieka, które zostały zapisane w strukturze słojów drzew. Natomiast dendroklimatologia obejmuje badania nad wpływem warunków klimatycznych na przyrost grubości drzew oraz rekonstruowanie na tej podstawie klimatu w okresach przed obserwacjami meteorologicznymi.
W trakcie referatu przedstawione zostaną wyniki badań nad zmiennością szerokości słojów rocznych reliktowej sosny z Sokolicy, które pozwalają odpowiedzieć na następujące pytania:
- Jaki jest wiek złamanego konaru oraz jego wzorzec przyrostu na grubość?
- W których latach nastąpiły wcześniejsze uszkodzenia konaru?
- Jaki wpływ na szerokości przyrostów ma średnia miesięczna temperatura powietrza oraz miesięczne opady atmosferyczne?
- Czy reakcja drzewa na klimat zmienia się w czasie?
- Które lata możemy uznać za wskaźnikowe i dlaczego?
- Czym różni się przyrost konaru reliktowej sosny z Sokolicy od przyrostów innych sosen w regionie?
O wykładowcy
Elżbieta Muter – pracuje na Wydziale Leśnym Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie. Uczy studentów dendrologii i botaniki z fitosocjologią, a dla studentów Architektury Krajobrazu prowadzi zajęcia z przedmiotu las w krajobrazie. Od lat prowadzi badania dendrochronologiczne. Szczególnie interesuje ją wpływ klimatu na przyrost grubości ważnych gatunków leśnych Polski, zwłaszcza Karpat, w gradientach środowiskowych. Zajmuje się też wpływem czynników pozaklimatycznych na przyrost drzew, takich jak zanieczyszczenia powietrza, czy powstawanie luk i przyrost z prześwietlenia. Aktualne zainteresowania naukowe dotyczą zmian reakcji drzew na elementy meteorologiczne, postępujące wraz ze zmianami klimatu.
Link do spotkania na platformie MS Teams
Link można rozpowszechnić wśród osób zainteresowanych. Szczegółowe informacje znajdują się także pod adresem: http://ptg.home.amu.edu.pl/
Zapraszamy serdecznie do zgłębienia tajemnic legendarnej sosny z Sokolicy!