Eseista, krytyk literacki i tłumacz Jan Gondowicz został tegorocznym laureatem literackiej Nagrody im. Adama Mickiewicza. 29 kwietnia, podczas konferencji prasowej online poznaliśmy także nazwiska trzech nominowanych do Nagrody – Stypendium im. Stanisława Barańczaka Są to: Katarzyna Szweda, Urszula Honek i Igor Jarek. Finalistów Poznańskiej Nagrody Literackiej 2021 przedstawili: Prezydent Miasta Poznania Jacek Jaśkowiak wspólnie z Rektorką Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu prof. dr hab. Bogumiłą Kaniewską.
Prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak mówił o znaczeniu Poznańskiej Nagrody Literackiej i twórczości nominowanych: - Kultura, sztuka, literatura są tymi elementami, które dzisiaj są najważniejsze. Kiedy patrzę na ten podzielony kraj, na te emocje, na to w jaki sposób posługujemy się językiem, w jaki sposób ze sobą rozmawiamy, to uważam, że musimy się zastanowić, czy nie powinniśmy szukać kolejnych pomysłów, inspiracji, by zachęcać do pisania. By zachęcać osoby wrażliwe, osoby o różnych doświadczeniach, takie, które doświadczyły też biedy i potrafiły się zmierzyć z tym wyzwaniem, jakim jest pisanie, osoby, które pamiętają o naszej tożsamości, o tych haniebnych działaniach z przeszłości dotyczących mniejszości, Łemków. I stąd bardzo mnie cieszy, kto się w tej chwili mierzy z pisaniem i tematyka, która jest poruszana. Bo potrzeba nam tej wrażliwości, potrzeba nam zrozumienia pewnych rzeczy z niedalekiej przeszłości i z teraźniejszości, byśmy potrafili zmieniać rzeczywistość na lepszą i dokonywać właściwych wyborów - podkreślił Prezydent Jacek Jaśkowiak.
- Literatura to nie tylko i nie przede wszystkim cyzelowanie słów, snucie fabuł czy przygody narratorów. Literatura to także i przede wszystkim wymiana myśli, rozmowa, spotkanie różnych światów, to wreszcie: nieustająca i niezmiennie wrażliwa reakcja na rzeczywistość - podkreśliła Rektorka prof. dr hab. Bogumiła Kaniewska. – Nasz tegoroczny Laureat zamieszkał w takiej właśnie przestrzeni literatury, jak w wielkiej bibliotece, budując swoje życie i swoje dzieła z książek, z lektur, z wrażliwości na słowa i myśli. To czytelnik totalny, który śledzi życie książek, żyje ich życiem, oprowadza swoich czytelników po ich życiu - mówiła Pani Rektor o Janie Gondowiczu.
W uzasadnieniu werdyktu kapituły, jej przewodniczący prof. Piotr Śliwiński mówił o laureacie Nagrody im. Adama Mickiewicza - Jan Gondowicz ucieleśnia żywioł zabawnego, lecz niebłahego słowa, zaskakującej interpretacji, błyskotliwych skojarzeń, rozległej i głębokiej, wręcz podziemnej erudycji. Można by rzec, że żyje literaturą, ale to za mało – on jest życiem literatury. Czytelnikiem i pisarzem, któremu nigdy dość nowych wrażeń i wyzwań, szafarzem widzialnej i niewidzialnej biblioteki zachwyceń, do której wpuszcza nas chętnie, wszelako pod jednym warunkiem, a mianowicie, że porzucimy przed drzwiami rutynę i zniechęcenie.
Jak zapowiedział Prezydent Poznania, w ramach nagrody dodatkowej laureat lub laureatka Nagrody – Stypendium im. Stanisława Barańczaka otrzyma możliwość trzytygodniowej rezydencji w mieszkaniu Wisławy Szymborskiej, co może być dla tej osoby inspiracją i bodźcem do dalszego pisania.
Poznańską Nagrodę Literacką ustanowili wspólnie w 2015 roku, po śmierci Stanisława Barańczaka, Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania oraz prof. Bronisław Marciniak, ówczesny rektor UAM. Składa się z dwóch części. Nagroda im. Adama Mickiewicza w wysokości 60 tysięcy zł przyznawana jest za całokształt twórczości, natomiast Stypendium im. Stanisława Barańczaka (40 tysięcy zł) trafia do twórców, którzy nie ukończyli 35. roku życia.
W latach ubiegłych laureatami nagrody im. Adama Mickiewicza zostali: Anna Bikont, Zbigniew Kruszyński, Erwin Kruk, Anna Bikont, Wiesław Myśliwski, Krystyna Miłobędzka oraz Tadeusz Sławek a laureatami Nagrody-Stypendium im. Stanisława Barańczaka – Tomasz Bąk, Monika Glosowitz, Magdalena Kicińska, Szczepan Kopyt, Małgorzata Lebda i Kira Pietrek.
W Kapitule PNL zasiadają: prof. Inga Iwasiów – badaczka i krytyczka literatury, pisarka, prof. Marcin Jaworski – literaturoznawca, krytyk literacki, Jarosław Mikołajewski – poeta, pisarz i tłumacz z języka włoskiego, eseista i publicysta, prof. Piotr Śliwiński – historyk i krytyk literatury, Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki– poeta, prozaik, prof. Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz – prawniczka, prof. Szymon Wróbel – psycholog i filozof, Karol Francuzik – krytyk literacki, redaktor książek.
Fundatorami PNL są: Miasto Poznań oraz Uniwersytet im Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Transmisja z konferencji dostępna jest na kanale UAM na Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=0FzNQ7NtmbU
Biogramy laureata i nominowanych znajdują się w załącznikach.